De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb)

Wkb

Publieksrechtelijk- en privaatrechtelijk deel

De Wkb bestaat uit twee delen. Allereerst zou de Wkb gaan gelden voor zowel nieuwbouw als verbouw, voorlopig alleen in gevolgklasse 1. Daarnaast zijn er twee componenten belangrijk: het publieksrechtelijke deel (waar gemeenten of soms provincies bij betrokken zijn) en het privaatrechtelijk gedeelte (waar opdrachtgevers bij betrokken zijn). 

Voor alle bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen zou geen vergunningplicht meer gaan gelden maar slechts een meldingsplicht, waarna een onafhankelijke kwaliteitsborger met gebruik van een zogenoemd instrument controleert of het bouwwerk aan alle technische eisen voldoet. Daarmee vervangt de kwaliteitsborger de controlerende functie van de gemeente. Dat alles wordt dan vastgelegd in een dossier, het 'Dossier Bevoegd Gezag'.  

Daarnaast is met de Wbk de positie van de opdrachtgever en eindgebruiker versterkt. Dan gaat het om aansprakelijkheid voor fouten, ook als die bij oplevering niet zijn opgemerkt, naast aanverwante 'garantiezaken'. Hiervoor is het Burgerlijk Wetboek aangepast. Dit moet weer resulteren in een dossier voor de opdrachtgever, het zogenoemde 'Consumentendossier'. 

Administratieve last te zwaar en kostbaar

Inmiddels is vanaf 1 januari 2024 de Wkb voor nieuwbouw volledig ingevoerd. Met de bouw moeten dus zowel het 'Dossier Bevoegd Gezag' als het 'Consumentendossier' aangeleverd worden, voordat de gemeente een woonvergunning zal verstrekken of de notaris in het kader van de 5%-regel (opschortingsrecht) deze achtergehouden aanneemsom vrijgeeft. 

Maar voor renovatie- en verbouwingsactiviteiten, waar u als schilders- en onderhoudsbedrijf vaak mee te maken heeft, wordt de Wkb voor wat betreft het 'dossier bevoegd gezag' en de kwaliteitsborger voorlopig nog niet van kracht. De minister heeft vastgesteld dat de administratieve last in dit geval relatief te zwaar en te kostbaar is. Of en wanneer de Wkb voor verbouwingsactiviteiten wordt ingevoerd, is op dit moment nog niet bekend. 

Werken in onderaanneming

Dit wil niet zeggen dat u als OnderhoudNL lid niet te maken krijgt met de Wkb. Werkt u mee aan nieuwbouw, bijvoorbeeld in onderaanneming? Dan zal de hoofdaannemer een kwaliteitsborger inschakelen en zult u als ketenpartner mede moeten rapporteren. Dat doet u in overleg en op aanwijzing van de hoofdaannemer. Dit is overigens geen verplichting, maar wordt over het algemeen vastgelegd in de aannemingsovereenkomst. Het eindproduct hiervan is het 'Dossier Bevoegd Gezag', dat ook wel het As-built-dossier wordt genoemd. 

Maar ook als u verduurzamings- en renovatiewerk uitvoert hebt u te maken met de Wkb. Daarbij gaat het om de privaatrechtelijke kant: het 'Consumentendossier', ook wel het opleverdossier genoemd. Dat moet u zowel bij particuliere (natuurlijk persoon), als bij professionele (bedrijf of beroepsmatige) opdrachtgevers opmaken.  

De informatie in dit 'Consumentendossier' moet de opdrachtgever de mogelijkheid geven om na te gaan of er uitgevoerd is wat in een aannemingsovereenkomst is afgesproken. Dit valt onder het Burgerlijk Wetboek artikel 7:757a. Wat moet er minimaal in het dossier staan? 

• Tekeningen en berekeningen over het gebouwde bouwwerk inclusief eventuele installaties 
• Beschrijving van de toegepaste materialen en installaties 
• Gebruiksfuncties van het bouwwerk 
• Informatie die nodig is voor het gebruik en onderhoud van het bouwwerk 

Een handreiking voor het opstellen van een consumentendossier kunt u vinden in de NPR 8092. In het privaatrechtelijke deel is het mogelijk andere afspraken te maken over hetgeen er in het 'Consumentendossier' zal komen. Er kan zelfs in de aannemingsovereenkomst worden afgesproken helemaal geen 'Consumentendossier' op te leveren. Maar pas op: als het gaat om een opgeleverd bouwwerk kan er hierdoor informatie ontbreken die nodig is bij de gereedmelding die de opdrachtgever bij het bevoegd gezag moet doen. 

Milieuvergunning

Tot slot: de Wkb geldt nooit voor projecten waarvoor een milieuvergunning nodig is. Bij die projecten zal nog steeds het bevoegd gezag de toetsing, controle en handhaving verzorgen. 

We hebben hieronder alles handzaam voor u samengevat in een overzicht van veel gestelde vragen en antwoorden.