Is een voorman/teamleider de ideale leermeester?

door Maarten Brand en Wilbert Teunissen

Is een voorman/teamleider de ideale leermeester?

Wesley is een ervaren onderhoudsschilder en voorman bij een schilders- en onderhoudsbedrijf met nog tien collega’s. Hij heeft de zeer gemotiveerde, niveau 2 leerling, Marvin bij zich. Wesley mag dan de leermeester van Marvin zijn, het is niet zijn enige taak. Hij is erg druk met het aansturen van zijn team, moet zorgen dat alle benodigde mensen en middelen geregeld zijn, verzorgt de urenverantwoording van zijn team en moet zelf ook productief zijn. Marvin is enthousiast en wil graag veel leren, maar vindt het moeilijk om het hoge tempo van Wesley bij te houden. Er moet productie gedraaid worden en Marvin krijgt door alle drukte niet altijd de kans om vragen te stellen of de dingen grondig, en in zijn eigen tempo, te leren. Hierdoor komt het voor dat het begeleiden van Marvin wat in het gedrang komt. Wesley vindt het op zijn beurt lastig om echt tijd vrij te maken voor Marvin, omdat hij het gewoon erg druk heeft. Herkenbaar? Dan ben je in goed gezelschap.

Aansturen of begeleiden

Het is een veelvoorkomende dilemma bij bedrijven die een leerling krijgen: wie wordt de leermeester? De werkgever spreekt de leerling als eerste en koppelt een leerling gewoonlijk aan een leermeester. Maar vaak, als deze ook nog voorman of teamleider is, heeft hij al een overvolle agenda. Daar wringt dus de schoen.

Want zoals in het voorbeeld van Wesley en Marvin is duidelijk dat de taak van ‘voorman’ en die van ‘leermeester’ enorm verschillen. De combinatie van deze taken kan de groei van de leerling flink dwarsbomen. Een voorman is dagelijks bezig met cijfers, deadlines en (team)resultaten (‘we verkopen uren’). Dit laat weinig ruimte voor de persoonlijke aanpak die elke leerling nu eenmaal nodig heeft om te leren.

Op reis in een ‘speelveld’

De leermeester bouwt een ‘speelveld’ waar de leerling kan struikelen, opstaan en vooral veel leren. In dat ‘speelveld’ is groeien geen doel maar een reis, vol met kansen, tegenslagen en leermomenten. Daarbij werkt de leermeester met de vier A’s: Aandacht, Aansluiting, Acceptatie, Authenticiteit.

• Aandacht Neem de tijd voor z’n leerling en laat zich niet storen
• Aansluiting Past z’n aanpak aan, aan de leervoorkeur van de leerling, luistert aandachtig zonder z’n mening te geven
• Acceptatie Vertrouwt op een goede afloop: ‘het komt altijd goed met je leerling’
• Authenticiteit Staat open, deelt wat belangrijk voor z’n is en stel vragen

Je leerling; van een stekkie naar een stevige plant

Het verhaal met Marvin deed mij denken aan een Amerikaanse schoenenwebshop Zappos. Het gaat hierbij niet over schoenen maar wat hun oprichter Tony Hsieh als beeldspraak gebruikt voor de ontwikkeling van jong talent.

Hsieh: “Een voorman probeert vaak direct de groei van de planten (leerlingen) te sturen, met de blik strak op het eindresultaat. Een leermeester daarentegen, creëert zoals in een kas, de ideale omstandigheden voor groei. Door zorg, aandacht en de juiste middelen te bieden, waardoor de leerling zelf kan groeien en ontwikkelen”.

Waar de voorman ongeduldig de plantjes de grond uit wil schreeuwen, is de leermeester bezig met de vruchtbare voedingsbodem. Want als die voedingsbodem goed is, ontstaat groei. Soms gaat dat snel en soms iets minder snel. De één groeit het best in een warme, vochtige omgeving en bij de ander kan het dak al van de broeikas.

Het doel is hier niet maximale groei in zo kort mogelijke tijd, maar een zo stevig mogelijke wortel die alle benodigde voeding uit de bodem kan halen. Het cliché is waar: Het gaat ook om de reis; niet alleen om de bestemming.

Draai de juiste hits

Als leermeester ben je een DJ op een feestje waar de leerlingen de dansvloer bevolken. De voorman knalt misschien hit na hit door de speakers in de ijdele hoop dat iedereen blijft dansen. De leermeester ziet wat er op de dansvloer aan de gang is en mixt de platen zo dat iedereen zich de ‘koning van de dansvloer’ voelt. Zo’n aanpak geeft leerlingen de ruimte om hun eigen dansje te doen. En dat motiveert enorm. Want zeg nou zelf, innerlijke motivatie is wat een leerling uiteindelijk het verste brengt.

Twijfel ontstaat bij een slechte match tussen ‘sfeer’ en het ‘volgend plaatje’; het leegt de dansvloer sneller dan je ‘de titel van het volgende nummer’ hebt uitgesproken. En die twijfel, die los je niet op met een streng gezicht en een to-do lijstje. Voel, kijk en kies je volgende passende hit zodat niemand het in zijn hoofd haalt te gaan zitten.

LeerMASTER

Als je de voorman bent, doe jezelf een plezier en zet jezelf niet op de leermeesterlijst, maar match leerlingen met de leermeesters in jouw bedrijf die het vak beter kennen dan hun eigen vrouw en geboren zijn om hun kennis en passie te delen. Die leermeesters zijn de drijvende kracht achter een leeromgeving die niet alleen inspireert maar ook uitdaagt. Als voorman ben je daarbij onmisbaar.

Misschien is de training LeerMASTER van OnderhoudNL wel jouw ding. Dan help en steun je de leermeester het beste uit zijn leerling te halen en laat het opleiden aan de leermeester. Jij organiseert de dansvloer en de vruchtbare voedingsbodem. Het kristalhelder scheiden van deze rollen is geen kwestie van luxe; het is noodzakelijk als je wilt zorgen dat jouw leerling zich ontwikkelt tot de best mogelijke collega.