Tussen historie en ambacht: een dag vol vakmanschap op Kasteel Huis Bergh

Tussen historie en ambacht: een dag vol vakmanschap op Kasteel Huis Bergh

Op donderdag 9 oktober 2025 vond de tweede Kenniskring Restauratieschilders van dit jaar plaats op een unieke locatie: Kasteel Huis Bergh in ’s-Heerenberg. Hoewel het middeleeuwse kasteel momenteel gesloten is vanwege renovatiewerkzaamheden, kregen de deelnemers een bijzonder inkijkje achter de schermen van dit eeuwenoude monument. Met ruim 45 aanwezigen was de bijeenkomst goed bezocht en werd deze gewaardeerd met een 8,3 om de inspirerende inhoud, de vakinhoudelijke verdieping en de kans om elkaar weer live te ontmoeten.

Welkom en updates vanuit OnderhoudNL

Sectormanager Restauratieschilders bij OnderhoudNL Ferdinand Wieman deelde actuele ontwikkelingen binnen de organisatie en stelde Sander van den Berg voor als nieuw kandidaat-bestuurslid. Ook ging hij in op de vier speerpunten van de nieuwe koers van OnderhoudNL: versterken van de ledenbinding, focus op dienstverlening, effectiever samenwerken en een evenwichtiger contributiemodel. In het kader van ledenbinding zijn inmiddels drie regiomanagers gestart, die de verbinding met leden in de regio’s verder gaan versterken. 

Opleidingen en digitalisering: toekomstgericht vakmanschap

Frank Buijtendorp van NCE Opleidingen gaf een update over de opleiding Erfgoed Schilderen en de groeiende belangstelling voor vakscholing binnen de erfgoedsector. De opleiding levert jaarlijks nieuwe erfgoedschilders af die klaar zijn om het monumentale schilderwerk van Nederland te behouden.

Digitalisering ERM-formulieren

Johan Jansen (Achterberg Schilders) en Frederique Drees (ESJ Vastgoedonderhoud) toonden een demo van de digitale toepassing die vanuit ledeninitiatief is ontwikkeld. De deelnemers zagen duidelijk de meerwaarde van dit project, dat het werkproces eenvoudiger, transparanter en toekomstbestendig maakt.

Lijnolieverf: terug naar de oorsprong van schilderkunst

Een hoogtepunt van de middag was de presentatie van Richard Vermeulen en Thomas Viellevoije van Rigo Verffabriek. Zij namen de deelnemers mee in de wereld van lijnolieverf, een verfsoort die al sinds de 16e eeuw wordt gebruikt en momenteel een ware revival beleeft. Door het gebruik van herwinbare natuurlijke grondstoffen sluit lijnolieverf perfect aan bij duurzaam monumentaal onderhoud. Rigo is nauw betrokken bij de restauratie van Kasteel Huis Bergh en gaf een kijkje in het proces: van de eerste kleurverkenningen tot de praktische uitvoering. Hun boodschap was helder: ieder monument is ooit geschilderd met lijnolieverf en dat erfgoed verdient het om met respect en kennis behouden te blijven.

Restauratie in de praktijk: Kasteel Huis Bergh

Namens het kasteel zelf heette Jacob Cazemier, projectleider restauratie, de deelnemers welkom. Vrijwilliger Sjoerd Huiskamp vertelde over de rijke geschiedenis van het kasteel, dat al 800 jaar bestaat en ooit eigendom was van de graven Van den Bergh. Peter Bresser, beheerder van de archieven, gaf een inkijkje in de unieke collectie die, ondanks een grote brand, bewaard is gebleven en jaarlijks door ruim 700.000 mensen online wordt geraadpleegd.

Vervolgens presenteerden Gertjan Legters en Niek Slots van Verhoeven de uitvoeringspraktijk van het schilderwerk aan het kasteel. Sinds 2022 werd onder ERM-certificering (URL4009) gewerkt aan 166 luiken, waarvan er slechts 19 vervangen hoefden te worden. De originele kleurstelling is zorgvuldig hersteld, inclusief historische zandlopers en arceringen. Het project telt inmiddels meer dan 5000 manuren en is uitgevoerd met lijnolieverf volgens de richtlijnen van Rigo Verffabriek. De focus lag nadrukkelijk op behoud in plaats van vervanging, een uitgangspunt dat perfect past bij de filosofie van monumentenzorg.

Rondleiding en netwerkborrel

Na de presentaties volgde een exclusieve rondleiding door het kasteel en de tuinen, waarbij deelnemers de restauratieresultaten van dichtbij konden bekijken. De middag werd afgesloten met een netwerkborrel, waar volop werd nagepraat over de toekomst van het ambacht, ketensamenwerking en de betekenis van kwaliteit in restauratieschilderwerk.

Download hier de presentatie

Bekijk hier de foto-impressie